A economía social (ES) contribúe a un crecemento inclusivo e á redución das desigualdades, presentando máis estabilidade do emprego, niveis salariais superiores e menor dispersión salarial. Así se desprende do Primeiro Estudo sobre o Impacto Socioeconómico dos Principios e Valores da Economía Social Galega encargado por ForoEsGal e que contou co apoio de Cajamar, CaixaRural e a Consellería de Emprego e Igualdade. As súas conclusións foron presentadas esta mañá en Santiago polas súas tres autoras: as profesoras da Universidade Rey Juan Carlos Belén Castro e Rosa Santero e a directora de Abay Analistas Económicos, Maribel Martínez.
O informe demostra que a economía social ten un peso significativo no tecido empresarial galego, xa que 5 de cada 100 empresas ou entidades do sector privado pertencen a ela. Por provincias, A Coruña lidera a clasificación co 43,9% das entidades, seguida por Pontevedra, cun 35,5% adicional, alcanzando entre as dúas o 80% deste tipo de organizacións. Lugo representa o 11,2% das entidades e Ourense, o 10,7%.
En ámbitos de actuación, a ES galega ten unha forte especialización en Servizos sociais, onde o peso relativo deste sector na economía social é 12 veces superior ao que ten na economía mercantil. E, aínda que en menor medida, a súa implantación tamén é importante en sectores como Cultura e Lecer (6,5 veces superior), Educación (5 veces superior) e Sanidade (2 veces superior).
As comunidades de montes son o tipo de entidade máis numeroso (preto do 40% do total), seguidas das asociacións e fundacións (20,1%), das cooperativas (18,0%) e das Sociedades Agrarias de Transformación (14,6%). Con todo, en termos de emprego, as asociacións e fundacións aglutinarían máis dun terzo do total (35,5%), seguidas das cooperativas (20,2%) e das confrarías de pescadores (17,5%).
O estudo profunda tamén no feito de que as empresas ou entidades de ÉA galega compórtanse de forma diferente ás mercantís, traducíndose nunha “contribución moi positiva para o conxunto da sociedade grazas aos seus efectos sobre a cohesión social, a cohesión territorial e a creación de emprego inclusivo”.
No ámbito laboral, contan cunha menor porcentaxe de traballadores/ as con xornada parcial (a 26,7% fronte ao 35,5% nas empresas mercantís). Ademais, xera actividade, emprego e oferta de servizos crave nas zonas rurais porque este tipo de empresas sitúanse, maioritariamente, en concellos de menos de 40.000 habitantes.
Como colofón, o informe constata que os beneficios totais netos (directos e indirectos) que os principios da economía social galega achegan á sociedade cífranse en 851,2 millóns de euros anuais. Deste importe total, o 43% está vinculado á creación de oferta en dependencia e educación, o 24,4% ás mellores condicións de emprego e o 21% á creación de postos de traballo para colectivos con problemas de empregabilidade.
E se as empresas de economía social perdesen os seus principios?
As tres autoras do informe presentado esta mañá sorprenderon cun inusual exercicio ao presentar un escenario hipotético no que as empresas de economía social "perdesen os seus principios" e pasasen a comportarse como mercantís en aspectos como contratación, especialización ou localización. Pois ben, segundo os seus datos, isto é o que sucedería:
- Máis de 6.000 traballadores pertencentes a algún colectivo con dificultades de acceso á ocupación perderían o seu emprego. Deles, 4.578 serían traballadores con discapacidade, case 350 traballadores en risco de exclusión social e 796 maiores de 55 anos, 328 mulleres maiores de 45 anos e 631 traballadores de baixa cualificación.
- Preto de 5.000 traballadores/ as que gozaron de períodos continuos de emprego na economía social pasarían a ter unha ou máis experiencias de desemprego.
- Case 40.000 traballadores/ as verían reducidos os seus ingresos salariais.
- Máis de 20.000 traballadoras verían como se incrementaría a súa brecha salarial.
- Máis de 100 traballadores/ as non se acollerían a excedencias para o coidado de ascendientes ou descendentes.
- Perderíanse máis de 2.700 empregos nas zonas rurais.
Estes son só algúns exemplos do que pasaría en Galicia se a economía social non apoiase uns principios e valores. E, a pesar de que os beneficios deste sector non se poden computar cunhas asépticas contas anuais porque tan estreita marxe deixaría fóra ás persoas e, sen elas, á sociedade, o certo é que, ademais, as cifras que xera este modelo económico apoian o seu crecemento sostible.
Intervencións do presidente de ForoEsGal e da conselleira de Emprego e Igualdade
Na súa intervención en clausúraa do evento, o presidente do Foro pola Economía Social Galega, Celso Gándara, avanzou a continuidade do estudo presentado hoxe en Santiago e insistiu nos valores diferenciais do modelo económico que representan desde o Foro. Gándara deu paso á conselleira de Emprego e Igualdade, María Jesús Lorenzana, que pechou o acto cunha intervención na que anunciou que a Xunta implantará este ano novos programas cos que definirá un selo para a economía social, apoiará a consolidación destas empresas e garantirá a substitución xeracional de negocios en crises a través do cooperativismo.
Lorenzana tamén destacou o importante labor realizado polo Foro desde a súa creación e puxo en valor a alianza que mantén coa Xunta de Galicia.
Máis de 4.700 organizacións que empregan a 24.900 traballadores
O Foro pola Economía Social Galega naceu en Santiago de Compostela en 2018 impulsado polas organizacións máis representativas das diferentes familias da economía social galega: a Asociación de Empresas de Inserción de Galicia (AEIGA), a Agrupación Empresarial de Sociedades Laborais de Galicia (AESGAL), a Asociación Galega de Cooperativas Agroalimentarias ( AGACA), a Asociación Empresarial Galega de Centros Especiais de Emprego sen Ánimo de Lucro (CEGASAL) e Espazocoop, Unión de Cooperativas Galegas. Hoxe, o Foro representa a 4.788 entidades, cun volume de emprego estimado de 24.904 persoas e máis de 74.120 persoas socias, comuneiras ou mutualistas.
INFORME COMPLETO
FONTE: Foroesgal